دوقطبی نوع یک دسته‌ای از اختلالات دوقطبی یا مانیک-دپرسیو (یکی از انواع اختلالات خلقی ) است. فرد مبتلا به این اختلال دوره‌های شدیدی از افسردگی و شیدایی را تجربه می‌کند و نوسانات خلقی او به طور واضحی با افراد عادی متفاوت است و بسیار شدیدتر می‌باشد. این اختلال تاثیر بسیار زیادی بر زندگی خود فرد و اطرافیان آنان می‌گذارد به همین دلیل باید چاره‌ای برای درمان آن اندیشید. با آگاهی از علائم اختلال دوقطبی نوع یک، می‌توانید هرچه سریع‌تر آن را تشخیص داده و برای درمان اقدام نمایید. در ادامه مقاله به بررسی کامل این اختلال می‌پردازیم. 

منبع: دوقطبی نوع یک

برای دریافت مشاوره در زمینه دوقطبی نوع یک می توانید در هر ساعت از روز برای دریافت مشاوره افسردگی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

دوقطبی نوع یک چیست؟

دوقطبی نوع یک، اولین دسته از اختلال دو قطبی است. در حال حاضر ملاک‌های تشخیصی بر اساس کتابچه راهنمای آماری و اختلالات روانی DSM-5 انجام می‌شود. فرد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک، دوره‌هایی از افسردگی و دوره‌هایی از خلق بالا یا شیدایی را تجربه می‌کند.

مهم‌ترین ویژگی فرد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک، نوسان‌ها و تغییرات خلقی شدید بین افسردگی و شیدایی است. برای تشخیص اختلال دوقطبی نوع یک فرد حداقل باید به مدت یک هفته این نوسانات را تجربه کند و این حالت با نوسان‌های خلقی که مردم عادی تجربه می‌کنند به وضوح تفاوت دارد.

این اختلال به طور میانگین در اواخر دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی پدیدار می‌شود و تقریباً هرکسی ممکن است به این اختلال دچار شود. مهم‌ترین ویژگی دوقطبی نوع یک این است که در خانواده‌ها جریان دارد، یعنی زمینه ژنتیکی این اختلال بسیار بالاست، به طوری که اگر فردی در یک خانواده به این اختلال مبتلا باشد، احتمال اینکه سایر افراد خانواده به این اختلال دچار شوند، بسیار بیشتر از خانواده‌هایی است که زمینه ژنتیکی در آن‌ها وجود ندارد.

حتما از صفحه اینستاگرام ذهن نو و کانال تلگرامی ذهن نو دیدن نمایید.

علائم دوقطبی نوع یک

بیماران دوقطبی بسته به نوع خلق غالبی که دارند علائم متفاوتی پیدا می‌کنند؛ به عنوان مثال افراد در دور‌ه‌های خلق پایین، علائم افسردگی را تجربه خواهند کرد. با این حال مهم‌ترین علائمی که بیماران دوقطبی نوع یک تجربه می‌کنند علائم اختلاصی دوره‌های مانیا یا شیدایی است که عبارتند از:

? پرخاشگری و تحریک پذیری شدید

? تغییر ناگهانی خلق

?تجربه خودکشی ناموفق

? پرش افکار، سریع صحبت کردن، پر حرفی و زود صمیمی شدن

? بروز رفتارهای خطرناک

? عزت نفس کاذب

? افزایش فعالیت و انرژی

?قضاوت تصمیم گیری ضعیف

? دوره افسردگی

?اضطراب و پوچی مداوم 

? احساس بی ارزشی و گناه

? کاهش علاقه به فعالیت هایی که قبلا از آن لذت می‌برد

? کاهش انرژی

? تغییر اشتها

? پرش بین حالات افسردگی و شیدایی

? پرش سریع افکار 

? افکار خودکشی

? مشکل در تمرکز

?کم خوابی و پر انرژی بودن

?ولخرجی‌های بسیار و رفتار‌های تکانشی

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه علائم افسردگی کلیک کنید. 

علت بروز دوقطبی نوع یک

علت دوقطبی نوع یک هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما بر اساس تحقیقات؛ این اختلال به دلیل عوامل ژنتیکی، محیطی و عصبی پدید می‌آید. برخی از مطالعات ژن های خاصی را عامل بروز دو قطبی می‌دانند. عواملی مانند استرس، تروما، اختلالات خواب و سوء مصرف مواد باعث بدتر شدن دوره های اختلال می‌شود. حتی عوامل عصبی مانند عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز ممکن است در اختلال دو قطبی نقش داشته باشد. 

راه های از بین بردن نشانه های دوقطبی نوع یک

خط اول درمان برای دوقطبی نوع یک درمان دارویی خصوصا قرص هالوپریدول ، داروی لیتیوم یا سدیم کربنات است. با این حال مصرف همیشگی لیتیوم یا سدیم کربنات می‌تواند مشکلاتی را برای فرد بیمار به وجود بیاورد. از این جهت از داروهای مکمل دیگری مانند کاربامازپین استفاده می‌شود. مهمترین مسئله‌ای که در درمان افراد مبتلا به دوقطبی باید به آن توجه کرد بحث خانواده و اطرافیان فرد بیمار است.

همانطور که گفته شد خط اول درمان برای فرد مبتلا به دوقطبی استفاده از دارو درمانی است. اما از این جهت که دوقطبی نوع یک، اختلالی تمام عمر و مزمن است طبیعتاً خانواده و نزدیکان فرد مبتلا دچار مشکلاتی می‌شوند. به همین دلیل درمان‌های روانشناختی که به صورت خانواده درمانی برای آموزش نحوه مدیریت و برخورد خانواده با فرد بیمار انجام می‌گیرد، بسیار حائز اهمیت است. خانواده و نزدیکان فرد بیمار باید زیر نظر یک روانشناس متخصص روش‌های مدیریت و کنترل رفتار خود با فرد بیمار مبتلا به دوقطبی نوع یک را فراگیرند.

روش تشخیص اختلال دوقطبی نوع یک چگونه است؟

برای تشخیص اختلال دوقطبی نوع یک روانشناس آزمایش های متفاوتی را انجام می‌دهد تا به نتیجه برسد. در نهایت از معیارهای تشخیصی راهنمای آماری اختلالات روانی برای تشخیص استفاده می‌کنند. در ادامه به تشخیص اختلال دو قطبی نوع یک بر اساس DSM-5 اشاره کرده ایم.

? دوره مشخصی از خلق و خوی غیرعادی و مداوم بالا، گسترده یا تحریک‌پذیر که حداقل یک هفته طول می‌کشد.

? در طول دوره، سه تا (یا بیشتر) از علائم زیر به میزان قابل توجهی وجود داشته باشد:

? افکار پرشی

? کاهش نیاز به خواب (به عنوان مثال، تنها پس از ۳ ساعت خواب احساس آرامش می‌کند.)

? عزت نفس بسیار زیاد یا توهم بزرگی

? افزایش فعالیت یا بر انگیختگی روانی حرکتی

? پر حرفی بیش از اندازه

? حواس پرتی 

? مشارکت بیش از حد در فعالیت های پر ریسک

برای تشخیص اختلال دو قطبی نوع یک چند علامت باید داشته باشیم؟

برای تشخیص اختلال دو قطبی نوع یک وجود حداقل یک دوره شیدایی که حداقل یک هفته طول بکشد یا نیاز به بستری دارد. وقوع یک دوره افسردگی اساسی که حداقل دو هفته زمان ببرد. دوره شیدایی و افسردگی که باعث ناراحتی یا اختلال قابل توجه در زمینه اجتماعی، شغلی و … شود. 

عوارض اختلال دو قطبی نوع یک 

افراد مبتلا به اختلال دو قطبی نوع یک به مرور زمان عوارضی را تجربه می‌کنند که زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در ادامه به این عوارض اشاره کرده ایم. 

? مشکلات رابطه 

? مشکلات مالی

? مشکلات سلامت جسمی

? مصرف مواد مخدر

آیا اختلال دو قطبی نوع یک در کودکان رخ می‌دهد؟

بله، دو قطبی نوع یک نیز در کودکان رخ می‌دهد. گرچه نسبتا این موضوع نادر است و معمولا در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی تشخیص است. اما در کودکان 6 ساله نیز تشخیص داده شده است. این کودکان ممکن است به نوسانات خلقی سریع مبتلا باشند و دوره های افسردگی – شیدایی آنها اغلب در یک روز هفته رخ می‌دهد. 

کودکان مبتلا به اختلال دو قطبی نوع یک ممکن است که عصبانیت انفجاری، بیش فعالی و تحریک پذیری را از خود بروز دهند. به همین جهت به اشتباه اغلب تشخیص بیش فعالی به آنها داده می‌شود. 

آیا می‌توان با کسی که دوقطبی نوع اول دارد ازدواج کرد؟

یکی از پرسش‌هایی که برای بسیاری افراد پیش‌ می‌آید این است که آیا می‌توان با فردی که مبتلا به دوقطبی نوع یک است ازدواج کرد یا خیر. در پاسخ باید گفت این مسئله به شدت اختلال فرد مبتلا بستگی دارد. بعضی افراد نوع شدیدی از اختلال را تجربه می‌کنند به طوری که به بستری در بیمارستان نیاز پیدا می‌کنند.

برخی دیگر به نوع خفیف‎‌تری از اختلال دوقطبی نوع یک مبتلا هستند و صرفاً با مصرف دارو و درمان‌های روانشناختی می‌توانند بر زندگی خود تسلط پیدا کنند. در نتیجه پاسخ به این سوال به مسائل مختلفی بستگی دارد. به شما پیشنهاد می‌کنیم اگر در چنین وضعیتی قرار دارید، برای یک ارزیابی کامل و جامع حتماً به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه نمایید.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ازدواج با بیمار دوقطبی کلیک کنید.

اطرافیان چه کمکی می‌توانند بکنند؟ 

در قدم اول برای آن که بتوانید کمکی به عزیزتان بکنید، باید اطلاعات خودتان درباره بیماری دوقطبی نوع یک را بالا ببرید. در این صورت می‌توانید درک کنید که بیمارتان در دوره افسردگی و شیدایی چه احساس و دیدگاهی دارد. برای مثال باید بدانید که او در دوره افسردگی دیدگاه منفی داشته و امید کمی به زندگی دارد، اما به حمایت و درک شما نیاز دارد.

اما در دوره شیدایی، بیمار انرژی زیادی دارد و دست به اقداماتی می‌زند که سلامت او را به خطر می‌اندازند، در این موارد با او ارتباطتان را حفظ کنید و درباره بیماری اش او را آگاه کنید و به او برای کسب مهارت های کنترل هیجاناتش باید کمک کنید. در صورتی که این شرایط غیر قابل کنترل بود حتما از کمک های تخصصی روانشناسان استفاده نمایید.

درمان اختلال دو قطبی نوع یک چگونه است؟

برای درمان اختلال دو قطبی نوع یک معمولا از دارو ها، روان درمانی و تغییرات سبک زندگی کمک می‌گیرند. در این بخش مقاله به این روش ها اشاره کرده ایم.

? روان درمانی

یکی از روش های درمانی برای اختلال دو قطبی نوع یک، روان درمانی است. از درمان های شناختی رفتاری و خانواده درمانی کمک می‌گیرند. این روش درمانی به افراد کمک می‌کند که ارتباط موثر تری با این اختلال داشته باشند؛ در نهایت رابط بین فردی و خانوادگی خود را گسترش دهند. 

? درمان با الکتروشوک

از روش های درمان اختلال دو قطبی نوع یک می‌توان به درمان با الکتروشوک اشاره کرد. این روش درمانی یک روش تحریک مغز است که کمک می‌کند تا فرد علائم را کنترل کند. این روش در مواردی استفاده می‌شود که فرد با دارو درمانی و روان درمانی بهبود نیافته است. 

? تغییرات سبک زندگی

تغییرات سبک زندگی از روش های بسیار مهم در درمان اختلال دو قطبی نوع یک است. بهداشت خواب، حفظ برنامه غذایی، دوری از الکل، دوری از مواد مخدر و ورزش تغییرات اصولی به خود می‌گیرد. 

? دارو درمانی

یکی از روش های درمان اختلال دو قطبی نوع یک، دارو درمانی است. دارو هایی مانند تثبیت کننده های خلق و خو، دارو های ضد روان پریشی، دارو های ضد افسردگی برای مدیریت و کنترل علائم استفاده می‌شود. دارو می‌تواند به فرد کمک کند تا نشانه های خود را کنترل کند. 

کلام آخر

اختلال دو قطبی نوع یک از اختلالات خلقی است که فرد دوره های شیدایی و افسردگی را تجربه می‌کند. افراد مبتلا حتما باید تحت درمان روان درمانی و دارو درمانی قرار بگیرند تا در نهایت علائم خود را کنترل کنند. علاوه بر این باید مهارت های ارتباطی و اجتماعی را به خوبی آموزش ببینند تا از پس زندگی روزمره خود بر بیایند. بنابراین موضوع کمک از مشاوره را جدی بگیرید. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه دوقطبی نوع یک می توانید در هر ساعت از روز برای دریافت مشاوره افسردگی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

سوالات متداول

آیا اختلال دوقطبی نوع یک قابل درمان است؟

اختلال دوقطبی نوع یک، اختلالی تمام عمر است اما با استفاده از درمان‌های دارویی و روانشناختی می‌توان این بیماری را تا حد بسیار زیادی کنترل کرد. 

تفاوت اختلال دو قطبی با سایر انواع آن در چیست؟

اختلال دو قطبی نوع یک نوسان خلق بین مانیا و افسردگی است و دوره‌های مانیا به قدری شدید است که پیامدهای مخربی به بار می‌آورد. اما در اختلال دو قطبی نوع دو دوره‌های خلق و خوی بالا به مانیا نخواهد رسید. 

منبع: دوقطبی نوع یک